მართალია, ზაფხული და ზაფხულის არდადეგები დასრულდა, თუმცა წიგნის საკითხავად და ახალი ავტორების აღმოსაჩენად, შემოდგომა უკეთესიც შეიძლება აღმოჩნდეს. ასე რომ, ნუ შეუშინდებით შემოდგომის წვიმიან ამინდებს, მოიმარაგეთ ახალი წიგნები და გაეცანით ფემინისტურ ლიტერატურას.
გთავაზობთ ხუთი ქალი ავტორის წიგნს, რომელიც ბოლო რამდენიმე წლის განმავლობაში გამოიცა ქართულ ენაზე და ჯერ კიდევ ელოდება ქართველ მკითხველთან შეხვედრას:
ნატალია გინძბურგი – ოჯახური ლექსიკა
გამომცემლობა ,,დიოგენე”
მთარგმნელი: მადონა ბოკუჩავა
ნატალია გინძბურგი მეოცე საუკუნის იტალიელი ავტორია, რომელსაც მრავალი რომანი, მოთხრობების კრებული და პიესა ეკუთვნის. მწერალი 1916 წელს დაიბადა პალერმოში და მისი ლიტერატურული კარიერა ფაშიზმის აღორძინებასთან ერთად დაიწყო.
მწერლის ყველაზე მნიშვნელოვანი ტექსტი, ავტობიოგრაფიული რომანი – „ოჯახური ლექსიკა“- იტალიური პრემია „სტრეგას“ მფლობელია და გვიამბობს ავტორის ადრეულ წლებსა და მის ოჯახზე. სენტიმენტალურობისგან დაცლილი რომანი ძალიან კარგად აღწერს იტალიური ოჯახების თავისებურებებს, ფაშიზმის დაბადებას და მის შემოსვლას ადამიანების ყოველდღიურობაში.
ერთი შეხედვით ყოფითი, ადამიანურ ურთიერთობებზე აგებული რომანი საუკეთესოდ აღწერს მეოცე საუკუნის პოლიტიკურ ძვრებს, ადამიანების სახეცვლილებებს და მკითხველს უნახავს იტალიური ოჯახის ისტორიას. წიგნი ერთდროულად სასაცილოც და სევდიანიცაა და თანაბრად საინტერესო შეიძლება აღმოჩნდეს სხვადასხვა მკითხველისთვის.
ალი სმითი – შემოდგომა
,,სულაკაურის გამომცემლობა”
მთარგმნელი: ლელა დუმბაძე
ელის მანრო – ძვირფასი სიცოცხლე
გამომცემლობა ,,დიოგენე”
მთარგმნელი: გია ჭუმბურიძე
ალი სმითის „შემოდგომა“ მას შემდეგ გამოჩნდა მაღაზიის დახლებზე, რაც ბრიტანეთმა ევროკავშირი დატოვა და ადამიანები ახალი რეალობის წინაშე აღმოჩნდნენ. მრავალი კრიტიკოსი, მკითხველი და ლიტერატურის მიმომხილველი ამ ფაქტს ხშირად უსვამს ხაზს და ამბობს, რომ ალი სმითის „შემოდგომა“ იდეალურად ასახავს თანამედროვე სამყაროს, ბრიტანეთს და პასუხობს იმ გამოწვევებს, რაც ახალი დროის ადამიანებს უჩნდებათ.
„შემოდგომა“ 2016 წელს გამოიცა და გვიამბობს 101 წლის მამაკაცზე, რომელიც საავადმყოფოში იმყოფება და რომელსაც რეგულარულად სტუმრობს 32 წლის ქალი. რომანის სტრუქტურა ხნიერი მამაკაცის გონებასავით ფრაგმენტული და არეულია, მოგონებები მოგონებებს ენაცვლება და მალევე ვიგებთ, რომ ისინი ერთმანეთს დიდი ხანი იცნობენ, თუმცა მათ მეგობრობას ხელს ელიზაბეტის დედა უშლიდა, რომელიც თვლიდა, რომ მამაკაცი ჰომოსექსუალი იყო და ცუდ გავლენას მოახდენდა პატარა გოგონაზე.
„შემოდგომა“ სეზონური სერიის პირველი წიგნია, მას მოჰყვება „ზამთარი“, „გაზაფხული“ და „ზაფხული“, წიგნი ბუკერის პრემიის მოკლე სიაშიც მოხვდა 2017 წელს და მიიჩნევა, რომ საუკეთესოდ აღწერს თანამედროვე სამყაროს და ამ სამყაროში მცხოვრებ ადამიანებს, რომლებმაც ხშირად არ იციან, როგორ გაუმკლავდნენ ახალ დროს, სად ეძებონ შვება და როგორ გადარჩნენ.
ელენა ფერანტე – მარტოობის დღეები
გამომცემლობა ,,ზოლიანი კატა”
მთარგმნელი ხათუნა ცხადაძე
ელენა ფერანტე ჩვენი დროის ყველაზე ცნობილი მისტიკური ავტორია, რომელზეც ბევრი არაფერი ვიცით. მწერალი 1995 წელს გამოჩნდა და მისი თქმით, მნიშვნელოვანი არა ავტორი, არამედ მისი ტექსტებია, სწორედ ამიტომ არჩევს, დარჩეს ანონიმურად და მკითხველებს მხოლოდ ლიტერატურა გაუზიაროს. მწერალს ათზე მეტი რომანი ეკუთვნის და ყველაზე ცნობილი ნეაპოლიტანური წიგნების სერიითა.
2017 წელს, პადუას უნივერსიტეტის მკლევარებმა, კომპიუტერულმა მეცნიერებმა, ლინგვისტებმა და ფილოლოგებმა გაშიფრეს 40 ავტორის 150 რომანი, რათა დაედგინათ, ვინ დგას თანამედროვეობის ერთ-ერთი ყველაზე გახმაურებული ფსევდონიმის, ელენე ფერანტეს უკან და საბოლოოდ, კვლევის სახით წარმოადგინეს დასკვნა, სადაც ამბობენ, რომ მწერლის უკან არა ანიტა რაჯა, არამედ მისი ქმარი, დომენიკო სტარნონე დგას, თუმცა ავტორი და ავტორის გამომცემელი მაინც არ ადასტურებენ ამ ვარაუდს.
ქართულ ენაზე პირველად სულ რამდენიმე წლის წინ ავტორის მეორე რომანი „მარტოობის დღეები“ გამოიცა, წიგნი ახალგაზრდა ქალის, ოლგას განცდების შესახებ გვიამბობს მას შემდეგ, რაც მას ბედნიერი ქორწინება დაენგრევა და ქმარი მიატოვებს. ერთი შეხედვით ბანალური თემა, ავტორის ოსტატობის დამსახურებით, სრულიად ახლებურ გადააზრებას გვთავაზობს და იდეალურად აღწერს ურთიერთობების თავისებურებებს, მარტოობის მომაკვდინებელ განცდებს და იმ ადამიანის მდგომარეობას, რომელიც ვეღარ უძლებს ტკივილს და ნელ-ნელა განადგურებისკენ მიექანება.
ელის მანრო – ძვირფასი სიცოცხლე
გამომცემლობა ,,დიოგენე”
მთარგმნელი: გია ჭუმბურიძე
2013 წელს ნობელის პრემია ლიტერატურის დარგში მეცამეტე ქალ ავტორს, ელის მანროს გადაეცა, ნობელის პრემიის კომიტეტმა ავტორი თანამედროვე მოთხრობის დიდოსტატად მონათლა და ამით ერთგვარად პატივი მიაგო როგორც ქალ ავტორებს, ასევე, მოთხრობების ჟანრს.
90 წლის კანადელ მწერალს მოთხრობების ჟანრისთვის არასდროს უღალატია, მისი მოთხრობები ადამიანის ბუნებისა და სამყაროს ძალიან საინტერესო გადააზრებას გვთავაზობს. მიუხედავად იმისა, რომ მწერლის პერსონაჟები, ძირითადად, სამხრეთ-დასავლეთ ონტარიოში მცხოვრები უბრალო ადამიანები არიან, ამ პერსონაჟებთან და მათ ცხოვრებასთან პარალელებს ნებისმიერი მკითხველი გაავლებს. ალბათ, სწორედ ამიტომ უწოდებენ მას ჩვენი დროის ჩეხოვს.
„ძვირფასი სიცოცხლე“ 14 მოთხრობას აერთიანებს და გვიყვება იმ ამბებზე, რომლებიც ცვლიან ცხოვრების მიმართულებას, გვიყვება ადამიანებზე, რომლებიც ცდილობენ, იპოვონ თავიანთი ბედი, დანიშნულება, გვიყვება ცხოვრებაზე, რომელიც ხშირად არის უცნაური, შემზარავი, საშიში და ამ ყველაფერთან ერთად, მაინც ძვირფასი და საინტერესო.
დელია ოუენსი – იქ, სადაც კიბორჩხალები მღერიან
,,ქარჩხაძის გამომცემლობა”
მთარგმნელი: სოფო ქარჩხაძე
დელია ოუენსი კიდევ ერთი თანამედროვე ამერიკელი მწერალი, ზოოლოგი და ბუნების დამცველია. ქალი მრავალი წლის განმავლობაში შეისწავლიდა ველურ ბუნებას, ცხოველებს და აფრიკის კონტინენტს. მწერალი ჯორჯიის შტატში დაიბადა და ქმართან შეხვედრის შემდეგ საცხოვრებლად კალაჰარის უდაბნოში გადავიდა, საიდანაც მალე გამოაძევეს, რადგან ცოლ-ქმარი ცხოველების სასტიკ მოპყრობას აპროტესტებდნენ.
კალაჰარის უდაბნოს გამოცდილებაზე ავტორმა მალევე დოკუმენტური ჟანრის წიგნიც გამოსცა, რასაც მალევე მოჰყვა მეორე წიგნი – „სპილოს თვალი“, „სავანას საიდუმლოებები“ და პირველი მხატვრული ტექსტი „იქ, სადაც კიბორჩხალები მღერიან“, რომელიც 2019 წლიდან, 32 კვირის განმავლობაში ინარჩუნებდა პირველობას „ნიუ იორკ თაიმსის“ ბესტსელერების სიაში. გამოსვლიდან ერთ წელში კი წიგნის 5 მილიონამდე ეგზემპლარი გაიყიდა.
ოუენსის ნახევრად დეტექტიურ რომანში მოქმედება მეთევზეთა ქალაქში, კაია კლარკის გარშემო ვითარდება, პატარა გოგონა მშობლებმა მიატოვეს და მისი აღზრდა ბუნებამ ითავა, ყველაფერი კი მას შემდეგ იძაბება, როცა გოგონას მკვლელობაში დასდებენ ბრალს. დედამიწის ჰიმნად აღიარებულ რომანში მრავალ საინტერესო თემას შევხვდებით, მათ შორის ოჯახში ძალადობის მწვავე თემებს, ქალთა პრობლემებს, პატარა, პროვინციული ქალაქების ცხოვრების სირთულეებს და რაც მთავარია, მიუხედავად ამდენი თემისა, წიგნი მაინც ერთი ამოსუნთქვით იკითხება და იდეალური თავშესაქცევია ნებისმიერი გემოვნების მკითხველისთვის.
ავტორი – ზურა აბაშიძე
